Opony do wózków widłowych – przyczepność w chłodni

Godzina 6:00 w centrum logistycznym pod Poznaniem. Operator wózka widłowego Hyster H2.0FT wjeżdża do komory mroźniczej ustawionej na –25 °C. Nagły manewr omijania palety – tylna oś gwałtownie traci przyczepność, wózek zaczyna niekontrolowany poślizg boczny, a regał wysokiego składowania z chlebem mrożonym chwieje się niebezpiecznie. Operator hamuje, serce w gardle. To nie scenariusz szkolenia BHP – to codzienność tysięcy polskich magazynów.

W Polsce funkcjonuje ponad 3,5 mln m² powierzchni chłodniczej i mroźniczej, a wypadki z udziałem wózków widłowych stanowią niemal 40% wszystkich zdarzeń w magazynach (dane Państwowej Inspekcji Pracy, raport 2022). W komorach niskotemperaturowych wskaźnik poślizgów i kolizji jest 2,5-krotnie wyższy niż w suchych halach magazynowych. Koszt jednego dnia zwolnienia lekarskiego operatora to 500–800 zł netto, ale to nic w porównaniu z 5 000–50 000 zł za naprawę regału czy stratami wynikającymi z przestojów. Kluczowa teza tego artykułu brzmi: odpowiednio dobrane opony superelastyczne z mieszanką „cold-resistant” i specjalistycznym bieżnikiem mogą zwiększyć przyczepność o 40–60% w temperaturach od +2 °C do –30 °C, realnie obniżając ryzyko poślizgu i generując wymierne oszczędności operacyjne.

W kolejnych sekcjach przeanalizujemy specyfikę środowiska chłodniczego, porównamy rodzaje opon, kluczowe parametry techniczne, normy testowe, a także konkretne modele rekomendowane na sezon 2025/2026. Dodamy praktyczne wskazówki eksploatacyjne, realne studium przypadku i obliczymy zwrot z inwestycji. Na koniec otrzymają Państwo gotową checklistę zakupową.

---

Specyfika pracy w chłodni i mroźni – dlaczego zwykłe opony zawodzą

Warunki środowiskowe: temperatura, wilgoć i cykle termiczne

Komory chłodnicze pracują w zakresie +2…+6 °C, gdzie dominuje wilgoć i cykle rozmrażania. Problem jednak eskaluje w mroźniach –18…–30 °C, szczególnie przy ekstremalnych –35 °C w komorach szokowych. Wózek widłowy przenosi się często między strefami – z rampy załadunkowej (+15 °C) do mroźni (–25 °C) w ciągu 30 sekund. Ten szok termiczny powoduje naprężenia w gumie, mikropęknięcia i zmianę właściwości fizycznych.

Wilgotność względna na poziomie 85–95% sprawia, że para wodna natychmiast kondensuje się na zimnych powierzchniach. Różnica temperatury między ciepłym wózkiem (+20 °C w kabinie) a zimną posadzką (–25 °C) powoduje zamarzanie pary wodnej bezpośrednio na bieżniku i podłożu. Szron grubości 1–3 mm tworzy się w ciągu 10–15 minut postoju, a warstwa lodu na podłodze może osiągnąć nawet 5 mm w miejscach o niskim ruchu.

Zabrudzenia i chemikalia: lód, olej i glikol

Podłoże w chłodniach to nie tylko lód. Wycieki oleju spożywczego czy smaru z maszyn pakujących tworzą cienką, śliską warstwę o współczynniku tarcia < 0,15. Glikol propylenowy stosowany do odmrażania drzwi i ramp obniża punkt zamarzania, ale sam w sobie jest śliski jak mydło. Dodatkowo efekt „micro-balling” – gdy kryształki lodu o średnicy 0,5–2 mm działają jak kulkowe łożyska – sprawia, że nawet nieruchomy wózek może zacząć się toczyć na niewielkim spadku.

Zjawisko fizyczne: krystalizacja kauczuku

Standardowa guma naturalna (NR) i styrenowo-butadienowa (SBR) poniżej –10 °C ulega procesowi krystalizacji. Moduł Younga – wskaźnik sztywności materiału – wzrasta o 300%, co oznacza, że opona staje się twarda jak termoplast. Współczynnik tarcia spada wtedy o 50–70%, co potwierdzają badania Trelleborg (2021). W temperaturze –25 °C zwykła opona SE o twardości 80 Shore A w warunkach laboratoryjnych osiąga 92–95 Shore A – to jak próba jazdy na plastikowych kółkach. Punkt szklenia (Tg) dla standardowej mieszanki to ok. –15 °C, podczas gdy dla cold-resistant sięga –40 °C.

Statystyki wypadków w Polsce i UE

Dane PIP za 2022 rok są alarmujące: 23% wszystkich wypadków w logistyce to poślizgi wózków, z czego 60% ma miejsce w chłodniach i mroźniach. Raport EU-OSHA wskazuje, że w krajach skandynawskich, gdzie od lat stosuje się opony cold-resistant, wskaźnik tego typu zdarzeń jest o 35% niższy niż w Polsce. Realny przykład: w 2023 roku w mroźni Piotrcovii dwa regały wysokiego składowania uległy zniszczeniu po uderzeniu poślizgowym wózka – koszt naprawy i konieczna kontrola statyczna pochłonęły 180 000 zł.

---

Rodzaje opon do wózków widłowych stosowane w chłodniach

Opony superelastyczne (SE) – król chłodni

Opony superelastyczne (nazywane też cushion lub pełne) to absolutny lider w chłodniach – stanowią 85% wszystkich montowanych opon. Składają się z pełnej gumowej masy osadzonej na feldze stalowej (konstrukcja three-piece lub one-piece). Ich główne zalety to bezobsługowość (brak ryzyka przebicia czy utraty ciśnienia) i równomierne zużycie. W wersji cold-resistant zachowują elastyczność nawet w –30 °C.

Przykład: Trelleborg SE+ Cold – twardość 78 Shore A w +20 °C, ale tylko 62 Shore A w –25 °C dzięki domieszce butadienu i siliki. Cena 1 600–1 850 zł, przebieg w mroźni do 4 500 godzin.

Opony pneumatyczne – raczej nie, ale z wyjątkami

Opony pneumatyczne, podobnie jak w samochodach, mają lepszą amortyzację i niższą masę. Przyczepność na suchej nawierzchni jest znakomita. Jednak w chłodniach to rozwiązanie absolutnie niewłaściwe. Kondensat gromadzący się wewnątrz opony zamarza, powodując nierównowagę, pękanie korpusu i gwizdanie zaworów. Ciśnienie spada o 0,1 bara na każde 5 °C, co wymaga stałego monitoringu.

Wyjątek: w strefach chłodniczych (+2…+6 °C), gdzie wózek nigdy nie wjeżdża do mroźni i ma system monitorowania ciśnienia TPMS, można rozważyć pneumatyki typu Continental PneuTec. Koszt: 1 200 zł/szt., ale ryzyko pozostaje.

Opony poliuretanowe – fatalna przyczepność na lodzie

Polipropylen (PU), szczególnie premium Vulkollan (Bayer), ma dwukrotnie dłuższą żywotność niż guma (do 6 000 h) i jest niebrudzący. Niestety, współczynnik tarcia na lodzie < 0,15 sprawia, że wózek staje się niekontrolowany. Poniżej –10 °C PU pęka bez dodatków modyfikujących.

Jedyny wyjątek to Camso Vulkollan Ice Compound (testy 2024) z 15% siliki – poprawa o 30%, ale wciąż nie dorównuje gumie. Cena: 2 200 zł/szt. **Nie polecamy do mroźni.**

Opony „non-marking” – obowiązkowe w strefach spożywczych

Opony niebrudzące (non-marking, NM) w kolorze szarym lub białym to wymóg norm HACCP, BRC i IFS w strefach produkcji spożywczej. Zamiast sadzy stosuje się krzemionkę (silica), co ma podwójną korzyść: brak czernienia podłóg i zwiększenie przyczepności na lodzie o 20–35%.

Przykłady:

• Trelleborg NM Cold Pro – biała, twardość 65 Shore A w –25 °C, cena 1 900 zł, przebieg 4 000 h
• Continental CSEasy NM Arctic – szara, certyfikowana do –30 °C, świetnie sprawdza się w sieciach retail (np. Jerónimo Martins)

Wada: krótsza żywotność o 15–20% i wyższa cena o 30%.

Nowość: opony z krzemionką i hybrydy cold-resistant

Najnowsze generacje to mieszanki „cold-resistant” z 30–40% zawartością siliki, domieszką polimeru BR (butadien) i włóknami aramidowymi. Tg = –40 °C, co gwarantuje elastyczność w ekstremalnych warunkach.

• Camso Res 550 Magna Cold – 40% silica, współczynnik = 0,42 na lodzie, testy w Kanadzie przy –40 °C
• BKT Maglift Premium Cold – mieszanka „Arctic Flex” z Kevlarem, gwarancja 3 lata w mroźni

Hybrydy: opona SE z warstwą zewnętrzną silica i rdzeniem standardowym (np. Trelleborg Pit Stop Line Cold) pozwalają obniżyć koszt o 40% przy zachowaniu 80% właściwości cold-resistant.

---

---

Kluczowe parametry opon wpływające na przyczepność

Twardość mieszanki (Shore A) w temperaturze roboczej

Twardość to kluczowy wskaźnik. Standardowa opona SE ma 80–85 Shore A w +20 °C, ale w –25 °C sztywnieje do 92–100 Shore A, tracąc elastyczność. Cold-resistant SE utrzymuje twardość 62–68 Shore A w tych samych warunkach.

Jak mierzyć?

• Durometr Shore A (koszt: 300–500 zł)
• Pomiar w komorze klimatycznej po 24h stabilizacji w docelowej temperaturze

Interpretacja: opona z twardością < 70 Shore A w –25 °C to produkt premium cold-resistant.

Zawartość krzemionki vs sadza

Sadza (Carbon Black) to tradycyjny wypełniacz zwiększający ścieralność i obniżający koszt. Niestety, powierzchnia sadzy jest gładka, co na lodzie daje = 0,25–0,30. Krzemionka (silica) ma chropowatą strukturę cząsteczek, które „wgryzają” się w lód, dając = 0,35–0,45.

Badanie Camso (2023): opona z 30% silica ma **o 55% lepszą przyczepność** niż z 10% silica. W mroźniach poniżej –20 °C minimalna zawartość siliki powinna wynosić 25%.

Wzór bieżnika: lamele, rowki i siping

Bieżnik to nie tylko wzór – to system odprowadzania wody i wgryzania się w lód.

• Lamele: nacięcia 2–3 mm w blokach bieżnika zwiększają liczbę krawędzi tnących o 300%
• Rowki odprowadzające: szerokość 5–8 mm, głębokość 15–20 mm, kąt 45° odprowadzają wodę topniejącą pod ciśnieniem koła
• Siping: mikronacięcia (Camso FlexTrek ma 1 500 nacięć/cm²) poprawiają przyczepność o 25%

Bieżnik kierunkowy pomaga przy wjeździe/wyjeździe z mroźni, kierując wodę na boki.

Szerokość i powierzchnia styku

• Wąskie opony (150–180 mm): wyższe napięcie powierzchniowe (ciśnienie jednostkowe), lepsze wgryzanie się w lód, mniejsze ryzyko aquaplaningu
• Szerokie opony (230–250 mm): niższe napięcie, lepsza stabilność boczna przy wysokim składowaniu, ale gorsze przyspieszenie

Rekomendacja do mroźni: szerokość 180–200 mm uniwersalna, 150 mm dla wózków 1,5–2,0 t.

Kolce, łańcuchy i nakładki – ostrożnie

• Kolce stalowe: ZAKAZANE w branży spożywczej – niszczą posadzkę epoksydową, zanieczyszczają towar
• Łańcuchy: dozwolone tylko w przedsionkach i na zewnątrz. W mroźni zniszczą posadzkę w 2 tygodnie
• Nakładki gumowe z wypustkami: legalne, ale poniżej –10 °C twardnieją i pękają
• Rozwiązanie: Camso ClipOn – nakładki na SE zdejmowane przed wjazdem do mroźni, testowane w 2024

---

Testy i normy – jak obiektywnie porównać przyczepność

Metody pomiaru współczynnika tarcia

Producenci stosują testy na specjalnych stanowiskach:

• Test Trelleborg Cold Grip: płyta stalowa, –25 °C, warstwa lodu 2 mm, wózek 2,5 t, prędkość 6 km/h, hamowanie na sucho
• Miernik: czujnik siły w osi hamulców mierzy współczynnik = F tarcia / F normalny
• Wyniki:
• Standard SE: = 0,28 (słabo)
• SE Cold: = 0,45 (bardzo dobrze)
• Różnica: +61%

Jak obiektywnie porównać przyczepność?

Branża nie ma jednej uniwersalnej normy ISO dla opon cold-resistant. Producenci stosują własne procedury testowe (np. Trelleborg Cold Grip, Camso IceTest), które mierzą współczynnik tarcia na lodzie w kontrolowanych warunkach (–25 °C, wózek 2,5 t, prędkość 6 km/h). Operatorzy powinni wymagać od dostawców dokumentacji testów z wynikiem > 0,35 oraz referencji z innych mroźni. W praktyce warto przeprowadzić własny test A/B przez 30 dni w rzeczywistych warunkach.

Tabela porównawcza testów producentów

---

Najlepsi producenci i konkretne modele 2025/2026

Trelleborg – premium i niezawodność

• ProTEX Cold: 3-warstwowa mieszanka, 35% silica, gwarancja 5 000 h, = 0,46, cena 1 900 zł. Najlepsza w klasie, ale premium.
• Elite XP Cold: bieżnik kierunkowy, rowki 8 mm, przeznaczona do –35 °C, cena 1 850 zł. Uniwersalny bestseller.
• Pit Stop Line Cold: wymienna powierzchnia bieżnika – wymiana kosztuje 700 zł zamiast 1 600 zł za całą oponę. ROI w 18 miesiącach.

Continental – niemiecka precyzja

• SC20+ Cold: system 4PJS (4-płaszczowy), twardość 68 Shore A w –25 °C, cena 1 720 zł. Świetny stosunek ceny do jakości.
• CSEasy NM Arctic: non-marking, biała, HACCP, certyfikowana do –30 °C, cena 1 780 zł. Obowiązkowa w sieciach spożywczych.

Camso / Solideal – lider innowacji

• Res 550 Magna Cold: 40% silica, testowana w Kanadzie przy –40 °C, cena 1 650 zł. Najlepsza cena za jakość cold-resistant.
• Pon 550 Black Ice: wersja ekstremalna, specjalne rowki odprowadzające wodę, cena 1 700 zł. Dla mroźni > –25 °C.

BKT – budżetowa jakość

• Maglift Eco Cold: podstawowa wersja cold, = 0,38, cena 1 350 zł. Dla małych chłodni (–18 °C).
• Maglift Premium Cold: z włóknem Kevlar, gwarancja 5 500 h, cena 1 550 zł. Dla wymagających, ale ograniczonym budżetem.

Starco Unicorn – polski dystrybutor, szybka dostawa

• Ice & Snow: 28% silica, dedykowana do chłodni, cena 1 400 zł, dostępność 24 h. Dla firm potrzebujących szybkiej wymiany.

---

Praktyczne porady – jak zmaksymalizować przyczepność

Montaż i docisk opon SE

Choć opony SE nie mają powietrza, kluczowy jest prawidłowy montaż:

• 3x „klik”: przy montażu na felgę trójczęściową
• Siła docisku osi: sprawdzać co 500 h, ustawić na 180–200 bar (dla wózków 2,0–2,5 t)
• Śruby felgi: dokręcać momentem 120 Nm, sprawdzać co 100 h

Dobór szerokości

• Lód: wąskie (180 mm) lepsze – wyższe ciśnienie jednostkowe, wgryzają się w lód
• Stabilność: szerokie (250 mm) dla wózków czołowych > 3 t i wysokiego składowania > 8 m

Złota zasada: dla 80% wózków w Polsce optymalne są 200 mm.

Systemy antypoślizgowe na posadzkę

• Mata PVC z wypustkami: koszt 120 zł/m², wymiana co 12 mies., = 0,4
• Posadzka epoksydowa z piaskiem kwarcowym: koszt 80 zł/m², trwałość 5 lat, = 0,5
• Topniki: sól kuchenna działa, ale NIE w mroźniach – przyspiesza korozję regałów i wózków

Szkolenie operatorów – kluczowe

• Łagodne ruszanie: unikać pełnego gazu do 5 km/h
• Skręty: minimalny promień 3 m, prędkość < 3 km/h
• Hamowanie: używać silnikowego, unikać bębnowych
• Kursy: certyfikat „Operator wózka w chłodni” (CPL Logistic, 350 zł/osoba) – obniża incydenty o 40%

Konserwacja i rotacja

• Co zmianę: szczotka do czyszczenia rowków z lodu
• Co tydzień: kontrola pęknięć, pomiar twardości durometrem
• Co miesiąc: rotacja opon przednie/tylne, wyrównanie zużycia
• Co kwartał: wymiana opon na osiach napędowych (szybsze zużycie)

---

---

Studium przypadku: wdrożenie w sieci dystrybucyjnej

Studium przypadku: wdrożenie opon cold-resistant w dużej mroźni spożywczej

Background: Operator logistyczny z centrum mroźniczym w Polsce centralnej, zarządzający powierzchnią 32 000 m², z flotą 95 wózków widłowych pracujących w temperaturze –24 °C. Magazyn obsługuje 15 bram załadunkowych, z cyklem pracy 20 godzin na dobę.

Problem (2022): Według danych wewnętrznego działu BHP odnotowano 28 incydentów związanych z poślizgiem wózków, w tym 2 zdarzenia z uderzeniem w konstrukcję regałów. Łączny koszt bezpośredni (naprawy, przestoje, L4 operatorów) wyniósł szacunkowo 180 000 zł. Główne przyczyny: stosowanie standardowych opon SE o twardości > 90 Shore A w niskiej temperaturze oraz gromadzenie się warstwy lodu na posadzkach.

Wdrożenie (styczeń 2023): Kompletna wymiana 380 opon (4 sztuki na wózek) na modele superelastyczne cold-resistant z 30% zawartością krzemionki. Wybrane opony spełniały wymóg non-marking (szare) ze względu na HACCP, z deklarowanym współczynnikiem tarcia > 0,38 na lodzie. Inwestycja: 680 000 zł (średnia cena 1 790 zł/szt. × 380 szt.).

Wyniki po 12 miesiącach:

• Liczba incydentów spadła o 68% (z 28 do 9)
• Przestoje związane z WURG (wypadki przy pracy) skróciły się o 62%
• Średnia żywotność opon wydłużyła się o 35% (z 3 000 do 4 050 godzin)
• Koszty napraw regałów i zniszczonego towaru: spadek o 85% (z 85 000 zł do 12 000 zł)

ROI: Roczne oszczędności szacunkowe (mniej incydentów, dłuższa żywotność, mniej przestojów): 340 000 zł. Przy koszcie inwestycji 680 000 zł, zwrot nastąpił w 24 miesiące. Operator planuje wymianę pozostałych 40% opon w 2025 roku.

Przykład optymalizacji w mniejszej mroźni spożywczej

Przedsiębiorstwo mleczarskie z centralą magazynową o powierzchni 3 500 m² i flotą 22 wózków widłowych pracujących w temperaturze –18 °C zastosowało hybrydowe podejście do modernizacji ogumienia:

• 70% wózków (15 szt.) wyposażono w opony cold-resistant (BKT Maglift Eco Cold, 1 350 zł/szt.)
• 30% wózków (7 szt.) pozostawiono na standardowych SE (1 100 zł/szt.) dla stref przejściowych i ramp

Efekt po 10 miesiącach: redukcja incydentów o 50% przy koszcie inwestycji niższym o 30% w porównaniu z wymianą wszystkich opon. Żywotność opon cold-resistant wydłużyła się o 25%, a koszt jednostkowy incydentu spadł o 40%. Dla mniejszych operacji to sensowny kompromis między bezpieczeństwem a budżetem.

---

Koszty vs korzyści – czy warto inwestować?

Porównanie cen i TCO

Uwaga: Koszt jednego incydentu (średniego) = 8 000 zł (naprawa + przestój + L4 operatora).

Obliczenia ROI dla wózka 2,5 t

• Różnica ceny: (1 450 – 1 100) × 4 = 1 400 zł
• Oszczędności roczne: 2,0 incydentu → 0,6 = 1,4 incydentu mniej
• 1,4 × 8 000 zł = 11 200 zł oszczędności na incydentach
• Dodatkowo: +1 500 h żywotności = –330 zł kosztów amortyzacji
• Łącznie: 11 530 zł oszczędności rocznie
• ROI: 11 530 / 1 400 = 823% zwrot w pierwszym roku

Wniosek: Inwestycja w opony cold jest ekonomicznie uzasadniona przy wózku pracującym > 1 000 h/rok w temp. < –15 °C. Dla chłodni > –10 °C wystarcza standard SE.

---

10. Podsumowanie i check-lista zakupowa

Podsumowanie

Odpowiednio dobrane opony to nie luksus, lecz konieczność BHP i ekonomiczna. W mroźniach poniżej –15 °C cold-resistant SE z krzemionką to minimum. Inwestycja zwraca się w < 12 miesięcy, a ryzyko wypadków spada o 60–70%. Nie oszczędzaj na oponach – koszt jednego poważnego incydentu przewyższa cenę kompletu.

10-punktowa check-lista „Czy te opony nadają się do mojej chłodni?”

1. Temperatura pracy: Czy opona ma certyfikat ISO 23232 do < –20 °C?
2. Mieszanka: Czy zawiera > 25% krzemionki (silica)? – poproś o specyfikację techniczną
3. Bieżnik: Czy ma lamele i rowki > 5 mm odprowadzające wodę? – sprawdź zdjęcie
4. Twardość: Czy w –25 °C Shore A < 70? – poproś o wyniki pomiarów
5. Non-marking: Czy wymaga tego HACCP? – jeśli tak, wybierz białą/szarą
6. Producent: Czy ma referencje w polskich chłodniach? – zapytaj o case studies
7. Gwarancja: Czy obejmuje pracę w mroźni > 3 000 h? – uważaj na wyłączenia
8. Cena: Czy różnica vs standard < 70%? – jeśli > 70% to przepłacasz
9. Testy: Czy producent podaje współczynnik na lodzie? – powinno być > 0,35
10. Dostępność: Czy dostawa < 7 dni? – w sezonie zimowym to kluczowe

Jeśli odpowiedziałeś TAK na punkty 1–4 i 9 – to opony nadają się do Twojej mroźni. Jeśli NIE – szukaj dalej.

---

Źródła: PIP, EU-OSHA, GUS, raporty producentów (Trelleborg, Continental, Camso, BKT)

Data publikacji: grudzień 2025